Лабынцаў Ю.А.

Студэнт І.А. Катовіч аб праваслаўнай літаратуры для сялянства

Адно з ранніх вельмі значных навуковых назіранняў Іаана Антонавіча Катовіча (1839-1911), будучага вядомага протаіерэя, было звязана з сялянскай літаратурай сярэдзіны XIX стагоддзя. Будучы студэнтам-багасловам ён звярнуўся да вельмі даўняй традыцыі гэтай літаратуры, глыбока укаранёнай ў народным асяроддзі.

Прадстаўляючы гэтую традыцыю І.А. Катовіч выкарыстоўвае ўласныя назірання і аналізуе тэксты рукапісных народных кніг, якія існуюць у выглядзе «розных сшыткаў і рукапісных зборнікаў, якія ў немалой колькасці разышліся ў нас па руках, па перавазе мяшчан і пісьменных сялян і якія ўдавалася нам не раз мець у сваіх руках».

Пры гэтым Катовіча цікавіць пераважна багагласнік як асаблівы тып паэтычнага зборніка, які атрымаў масавае распаўсюджванне ў сялянскім асяроддзі. Ён, услед за брэсцкім сельскім праваслаўным сьвятарствам, у тым ліку і сваім бацькам, прыводзіць бясспрэчныя аргументы на карысць неабходнасці падрыхтоўкі і выдання праваслаўнага багагласніка, што пасля было з поспехам рэалізавана і стала адным з вельмі прыкметных падзей у праваслаўным свеце.